Menselijkheid in de zorg. Het is mijn ambitie om eraan bij te dragen. Maar wat betekent “menselijkheid” in een sector waar meer dan een miljoen mensen in werken? Dat is best veel “mens”, maar durven ze ook af te wijken van wat het - zelf gebouwde - systeem voorschrijft als dat nodig is? Afwijken vraagt lef, want het is voor een professional veiliger om te doen wat het boekje zegt. Onlangs ging ik hierover in gesprek met een bestuurder van een grote zorginstelling waarin een knullige eenhoornballon het symbool van menselijkheid werd.
Foto: Uitnodiging voor gesprek met een bestuurder
Onderweg naar het ziekenhuis lees ik in de bus nogmaals de uitnodiging voor de afspraak over menselijkheid. Ik heb alle begrip – zo gaan die dingen – maar voel me direct recalcitrant worden. Ik dacht een leuk informeel gesprek te hebben met een toffe dame over menselijkheid, maar het systeem is ons voor. Ik ben bang voor een professioneel gesprek waarin we direct vastzitten in protocollen en posities. Nog omboeken naar een café gaat niet meer lukken. Wat nu?
Foto: Gesprek - vanuit de bus - op WhatsApp met mijn vriendin
In mijn ballonnenverhaal is er - bijna - geen risico. De bestuurder is een aardige vrouw met humor, we kennen elkaar al jaren, er is geen financiële druk, ..., en tóch heb ik lang getwijfeld. Koop ik een ballonnetje in het ziekenhuiswinkeltje - om de formaliteit te breken - en ga ik daarmee buiten de normale etiketten om, of doe ik normaal?
Lef
In al mijn jaren in leiderschapstrajecten en innovatie in grote(re) organisaties blijft dit het centrale punt: durf je af te wijken van het normale? We willen graag bij de groep horen en zijn bang om verstoten te worden. Vaak tegen alle ratio in, maar soms is het ook reëel. Wat het ook moge zijn: het komt erop aan of je het lef hebt om te doen waarvan jij denkt dat er gedaan moet worden. Doe ik het juiste?
Een eenhoorn
Uiteindelijk heb ik een ballonnetje met een eenhoorn gekocht. Bij de overhandiging moest de directrice lachen, en het was bijna teleurstellend hoe normaal ze reageerde. Het ballonnetje heeft een plek op een kast in haar kamer. We hebben uiteindelijk een koffie gedronken tussen alle patiënten in de cafetaria in de centrale hal. We kijken anders naar menselijkheid wat het erg interessant maakt.
Foto: In de wachtruimte
Afwijken is menselijk
Niemand is normaal. Dus afwijken is menselijk. Het omgaan met de gevolgen van afwijken is echter spannend. Het kan goed vallen. Het kan fout vallen. En - in mijn eigen anekdote - viel de reactie wat tegen. Het moeten kunnen omgaan met onvoorspelbaarheid is daarmee ook menselijk, al houden we er niet direct van. De meesten van ons zijn geen avonturiers en houden van een zekere eigen controle. Om De Zorg menselijker te maken zullen we dus wat risico moeten nemen.
Comments