Sinds november zijn MBO Zorgstudenten bezig met een innovatietraject met als uitdaging: 'Hoe word ik een professionele vriend?’. Afgelopen maandag was het tijd voor een tussenstand. De onderzoeksresultaten zijn weinig hoopgevend of toch niet?
Aanleiding
Aanleiding voor het traject is de roman Hoofdstuk, waarin de hoofdpersoon – ok, ik ben het zelf – verloren raakt in ons goedbedoelende maar procedurele Zorgsysteem. Ik miste een professional – of nog liever een mens - die contact met mij maakte en daarna pas naar met het systeem keek. Een professionele vriend. Genoeg reden voor de betrokken studenten van MBO Rijnland om hier onderzoek naar te doen met als ambitie om De Zorg menselijker te maken.
Niets nieuws
We zijn nu halverwege en de tussentijdse resultaten van de online enquête zijn binnen.
De zorgprofessionals zien het probleem in het menselijk contact met de cliënt niet, de cliënten wel.
De focus van zorgprofessionals ligt name op tijdsdruk en het gebrek aan waardering van het management.
Foto: Professioneel netjes, maar ook menselijk? (via The Ocult Museum)
Niets nieuws dus. Ik herken dit beeld van professionals uit andere sectoren - van bank tot school - die hun werkomgeving beschrijven of visualiseren. Bijna altijd wordt de interne organisatie weergegeven en worden elementen zoals ‘de klant’ of ‘het milieu’ - de populaire "bedoeling" of "Why" - naarstig toegevoegd met een “o ja ha ha ha ha...” als ik ernaar vraag. Het blijkt menselijk om zich toch vooral bezig te houden met praktische omgevingsfactoren en de omgeving uit het oog te verliezen. Mensen die in De Zorg werken blijken ook gewone mensen.
“Waarom willen jullie in De Zorg werken?” vraag ik aan een groep studenten in de ziekenhuisacademie. Ze zijn een half jaar in opleiding. “Omdat we van mensen houden!”, roept een jongedame met een grote cynische grijns van achteruit de zaal. Haar studiegenoten lachen hard.
Professionele vriend
Iedereen die wel eens buiten een soepel lopend systeem heeft gestaan – van toeslagaffaire tot zorgproblematiek – weet hoe graag je met iemand in contact komt die naast begrip ook daadwerkelijk buitengewone dingen voor je regelt. Een professionele vriend: iemand die net als een goede vriend aan je zijde staat, maar van wie je weet dat het geen vriend is maar een professional.
Ik heb er tijdens mijn revalidatie met een paar mogen samenwerken. Een UWV keuringsarts die met mij buiten de standaard procedure meedacht, een sporttherapeute die mij meer liet doen dan het systeem voorschreef, en een neurologe die voor mij een ander revalidatiecentrum regelde. Cynisch gezegd: meer dan deze voorbeelden waren er niet. Positief gezegd: deze mensen zijn er! Ze hadden allen lef om buiten het systeem om te gaan en persoonlijk risico te lopen… voor mij… Empathie is mooi, maar ik ben ongelofelijk dankbaar dat ze ook wat deden. Is dat lef te ontwikkelen?
De rol van de rebel
De gemiddelde professional ziet het probleem van de cliënt niet, dus daar moeten we de beweging niet verwachten. Sommige mensen vervullen echter de rol van ontregelaar in het systeem, en doen dingen die de procedure niet voorschrijft. Ze zorgen ervoor dat we moeten kijken naar dingen die we liever niet zien. Ze doen niet normaal… heel irritant…. maar als je om welke reden dan ook zelf buiten het systeem valt, ben je maar wat blij met ze. Laten we deze lastige mensen - zoals kunstenaars, dwarsdenkers, buitenbeentjes, rebellen of hoe je ze ook wil noemen - ondersteunen, ook al begrijpen we ze vaak niet.
“Wat is een rebel... Dat is afhankelijk van de plek en de situatie. Als ik leidinggevende ben dan noem ik ‘m een eikel. Als ik in de groep zit een held", aldus een bevriende professional.
Hoe nu verder
De MBO studenten gaan door met innovatietraject om De Zorg menselijker te maken. Sowieso door wie ze zijn - ik ben diep onder de indruk - maar ook door mee te denken met normale goedbedoelende zorgprofessionals over hoe je contact maakt onder tijdsdruk. MBO ICT studenten gaan een website maken die ze in april hopen te lanceren.
Comments